Tầm quan trọng của tâm lý giao dịch trong đầu tư forex là gì?

Tâm lý giao dịch đầu tư forex là gì? Vì sao nó được xem là nhân tố quan trọng với bất cứ trader nào? Bật mí cách vận hành và các đặc điểm của tâm lý ảnh hưởng đầu tư.

Khi trade forex, các nhà đầu tư thường nói nhiều đến phân tích kỹ thuật hay phân tích cơ bản. Họ thường bỏ qua hoặc cố tình bỏ qua tâm lý giao dịch. Tuy nhiên trong bất cứ chiến lược đầu tư nào, tâm lý luôn đóng vai trò rất quan trọng. Dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về vấn đề này để có thể chủ động điều tiết tâm lý của mình. Mục tiêu là đảm bảo hiệu quả tối ưu cho từng giao dịch.

Tâm lý giao dịch trong đầu tư là gì?

Tâm lý giao dịch, tiếng Anh có nghĩa là Trading Psychology. Cụm từ này được sử dụng khá rộng rãi trong thị trường đầu tư tài chính online. Điển hình như đầu tư forex, đầu tư chứng khoán, đầu tư tiền điện tử và hàng loạt danh mục đầu tư khác.

Tâm lý trong giao dịch được dùng để làm gì? Nó diễn tả những cung bậc cảm xúc hoặc trạng thái, hoặc hành động của một nhà đầu tư. Các cung bậc cảm xúc luôn tồn tại dù trader tham gia bất cứ thị trường nào. Và nó chính là nhân tố quyết định để thúc đẩy giao dịch. Tức là, cho dù trader đã phân tích thị trường kỹ thế nào, thì trước khi xuống lệnh, tâm lý họ cũng đều có sự giằng co: Nên hay không, tới hay lùi, tiến hay dừng…

Như vậy, bạn có thể đối mặt với thua lỗ, hay có thể tận hưởng niềm vui chiến thắng, một phần lớn đều nhờ vào tâm lý. Nó mang yếu tố quyết định, và sẽ là cụ thể hóa của các phân tích mà bạn đã thực hiện trước đó.

2 loại tâm lý giao dịch điển hình

Tâm lý giao dịch chủ yếu tồn tại dưới 2 dạng cung bậc cảm xúc:

• Dạng thức tích cực

• Dạng thức tiêu cực

Từng dạng thức sẽ có những biểu hiện nhỏ hơn. Ví dụ như tích cực sẽ là lạc quan, tin tưởng, vui vẻ, phấn khởi. Còn tiêu cực có thể là sự sợ hãi, lòng tham… Các vấn đề này, chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể ở đề mục dưới.

Thị trường forex nói riêng và thị trường tài chính nói chung là thị trường không ngừng biến động, thậm chí là biến động mạnh mẽ chỉ trong thời gian ngắn. Chính vì vậy, yếu tố tiêu cực luôn nhiều hơn sự tích cực. Vì theo thống kê, chỉ 5% các nhà đầu tư là trading hiệu quả và có lợi nhuận tốt. Một số thì cân bằng lợi nhuận thua lỗ. Còn lại thì gần như là đều thua lỗ và thiếu sự bền bỉ. Do đó, họ khó có thể theo được dài lâu khi đã chạm ngưỡng thua lỗ mà cảm xúc không quản trị được.

Những loại cảm xúc tiêu cực sẽ khiến trader trượt dài trong sự thua lỗ. Khi bạn thiếu đi sự tỉnh táo, bạn có thể đưa ra những quyết định sai lầm. Ví dụ như, bạn có thể mua hoặc bán mà không cân nhắc. Hoặc bạn không quan tâm giá cả. Hoặc phớt lờ các loại phí ấn. Hoặc sử dụng đòn bẩy thiếu kiểm soát và đi khỏi vòng an toàn…

Tâm lý giao dịch vì sao quan trọng? 3 nhân tố quyết định vị thế của một trader

Trade forex chưa bao giờ là một cuộc chơi dễ dàng. Chính vì vậy, chúng tôi luôn nhấn mạnh với các trader rằng, tâm lý giao dịch vô cùng quan trọng. Nó sẽ chính là nhân tố đặc biệt để trader có thể đảm bảo được hiệu quả đầu tư của mình. Do đó, bạn cần kiểm soát được tâm lý để:

• Thúc đẩy giao dịch: Tâm lý giao dịch sẽ thúc đẩy quyết định giao dịch của bạn. Nói cách khác, quyết định giao dịch có được đưa ra hay không sẽ phụ thuộc vào tâm lý của bạn thời điểm đó như thế nào. Kiểm soát được chúng, bạn đã nắm được 50% thắng lợi. Và nên nhớ, cảm xúc xảy ra khi bạn mất một số tiền nhỏ sẽ không hề giống với cảm xúc khi bạn mất đi số tiền lớn. Vậy bạn có dám đầu tư tiếp để gỡ gạc hay không? Hãy vững vàng tâm lý để sáng suốt trong từng quyết định.

• Cải thiện xác suất thành công: Khi có cảm xúc tâm lý tiêu cực, trader rất dễ mắc phải các sai lầm. Và chắc chắn sẽ khó có ai có thể đạt được thắng lợi trong trạng thái mất bình tĩnh. Vì forex không phải là một cuộc chơi may rủi. Nó cần sự tĩnh tại, cần sự thấu đáo, cần bạn suy xét trên nhiều vấn đề.

• Hỗ trợ trader tạo nên phong cách giao dịch chuyên nghiệp: Với nhà đầu tư, tâm lý giao dịch vô cùng quan trọng. Một trader thành công luôn là người biết chế ngự cảm xúc của mình. Và khi điều chỉnh được cảm xúc, bạn sẽ nhận thấy mình bình tĩnh thế nào dù thị trường có hỗn loạn ra sao. Và đó chính là phong thái của một nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Tổng quan các dạng cảm xúc tâm lý thường gặp ở trader

Như đã nói ở phần trên, tâm lý giao dịch tích cực và tiêu cực có nhiều dạng thức. Và dưới đây là 8 dạng thức phổ biến thường gặp nhất:

Tâm lý lạc quan

Dạng tâm lý này khá phổ biến ở những nhà đầu tư mới. Khi mới tham gia thị trường, gần như họ khá lạc quan vào thị trường. Họ tin rằng, chỉ cần chút nỗ lực, họ sẽ giàu có. Họ nghĩ rằng thị trường forex khá đơn giản. Nó dễ tham gia, dễ đầu tư, và dễ dàng đạt được sự giàu có trong tương lai không xa.

Tâm lý tin tưởng

Đây cũng là một dạng tâm lý giao dịch phổ biến. Niềm tin của các nhà đầu tư thường sẽ đặt nhiều vào sản phẩm mà họ yêu thích. Khi muốn đầu tư, họ thường có xu hướng dốc hết vốn liếng của mình vào đó. Họ tin tưởng và kỳ vọng rằng, khoản đầu tư của họ sẽ mang lại lợi nhuận cao.

Tâm lý hưng phấn

Nhiều trader cho rằng đây là một dạng tâm lý tích cực và nên phát huy. Tuy nhiên mọi thứ hoàn toàn ngược lại. Hưng phấn không mang đến cho bạn bất cứ giá trị nào. Nó thậm chí còn là nguyên nhân dẫn đến những hướng đi sai lầm. Khi hưng phấn, bạn rất dễ có những quyết định vô lý đến mức không tưởng.

Hưng phấn sẽ khiến nhà đầu tư quên đi các rủi ro. Họ luôn giữ tâm lý lạc quan trước thị trường. Và khi đó, họ rất dễ xuống tiền cho các giao dịch lớn. Hậu quả thì ai cũng biết, khi cơn hưng phấn qua đi, điều còn lại chính là những khoản lỗ kéo dài bất tận. Nhiều nhà đầu tư cũng vì vậy mà không còn vốn để quay trở lại thị trường.

Tâm lý lo lắng

Tâm lý này thường xuất hiện khi thị trường đang ở trong xu hướng giảm. Lúc này, nhiều nhà đầu tư thường xuất hiện tâm lý hoang mang lo lắng. Tất nhiên, đây chỉ là trạng thái lo lắng nhẹ. Và hầu hết đều tin tưởng thị trường sẽ có khởi sắc trở lại và biến động chỉ là tạm thời.

Có nghĩa là, lúc này xu hướng đảo chiều vẫn chưa thực sự rõ ràng. Do đó, tín hiệu giao dịch vẫn còn và cảm giác hưng phấn vẫn còn ảnh hưởng.

Tâm lý sợ hãi

Sau cảm giác lo lắng, nếu thị trường tiếp tục giảm sâu thì sẽ là tâm lý sợ hãi. Dạng tâm lý này xuất hiện cho thấy trader đang dần xuất hiện cảm giác bất ổn thực sự. Lúc này, từng quyết định đầu tư đều sẽ được cân nhắc kỹ càng hơn. Lệnh sell xuất hiện đồng loạt. Trader đối mặt với tình cảnh thua lỗ nặng nề.

Tâm lý tuyệt vọng

Tuyệt vọng, nó khác hưng phấn, nhưng nó cũng là nguyên nhân dẫn đến các hành động vô lý của trader. Khi thị trường tiếp tục giảm sâu, cơ hội kiếm lời gần như không còn, thậm chí là thua lỗ đã thấy rõ. Lúc này, dù là một trader dày dạn kinh nghiệm cỡ nào cũng sẽ dễ xuất hiện dạng tâm lý giao dịch này.

Tâm lý hoảng loạn

Ngay sau khi tuyệt vọng, thì nhiều nhà đầu tư sẽ dẫn đến tâm lý hoảng loạn. Dấu hiệu dễ nhận biết là lúc này, tình trạng bán tháo bắt đầu bùng phát mạnh mẽ. Rất nhiều nhà đầu tư đã chấp nhận thua lỗ. Và họ nhanh chóng hơn khi đưa ra quyết định nhằm hạn chế tối đa tình trạng cháy tài khoản.

Tâm lý giận dữ

Trạng thái cảm xúc này được xem là điểm kết trong một chu trình giao dịch không như ý. Tức là sau khi tuyệt vọng, thì trader sẽ dễ sinh tâm lý cáu bẳn, gắt gỏng trong mọi trường hợp. Họ bực tức, luôn sẵn sàng xù lông.

Nguyên nhân là họ đã thấm thía được những mất mát trong quá trình đầu tư của mình. Khi đó, họ cảm thấy rằng, chính các sàn giao dịch đã khiến họ rơi vào tình trạng như thế này. Và khi đó, họ sẽ rời bỏ thị trường. Đây cũng chính là thời điểm mà thị trường sẽ mất đi không ít các nhà đầu tư.

Vì sao có những dạng cảm xúc khác nhau của tâm lý giao dịch?

Do hiệu ứng từ đám đông

Nếu bạn thường xuyên theo dõi thị trường forex. Hoặc bạn là một nhà đầu tư trong đó, thì bạn sẽ thấy hiệu ứng đám đông tác động thế nào đến tâm lý giao dịch. Có không ít các nhà đầu tư thường có xu hướng làm theo số đông. Và điều này thực sự tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường trước được.

Do bản thân trader chưa nắm rõ các nội dung cần thiết khi đầu tư

Đầu tư forex hay bất cứ sản phẩm tài chính nào, không chỉ đơn thuần là việc mua vào bán ra. Mọi thứ đều cần phải có được chiến lược cụ thể. Và khi không đảm bảo được chiến lược, thì bạn rất dễ gặp phải sai lầm và dẫn đến thất bại.

Khi không trang bị đầy đủ kiến thức, trader dễ bị các sàn giao dịch lừa đảo cho vào tròng. Hoặc bạn sẽ để vuột mất khoản tiền đầu tư của mình. Và khi đó, chắc chắn sẽ rất khó có cơ hội để làm lại.

Do hiệu ứng FOMO

FOMO là hiệu ứng Fear of Missing out. Tức là, bất ngờ có hàng loạt nhà đầu tư tiến hành vào lệnh mà không suy nghĩ. Khi đó, bạn sẽ bị tác động và hùa theo. Vô tình con số ngày càng tăng và ảnh hưởng đến nhiều nhà đầu tư khác. Tất nhiên, rủi ro thua lỗ trong trường hợp này sẽ cao hơn nhiều so với trường hợp may mắn có lợi nhuận.

Do nhà đầu tư thiếu tự tin hoặc quá tự tin

Khi bạn có 1 trong 2 trạng thái tâm lý giao dịch này, sẽ rất khó có được thành công. Khi quá tự tin thì sẽ dễ chủ quan. Khi quá tự ti sẽ sẽ chần chừ và đánh mất nhiều cơ hội làm giàu. Do đó, tốt nhất là hãy luôn đảm bảo mình là một người trung dung, bình tĩnh.

Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu sơ lược về tâm lý giao dịch. Bạn nên hiểu rằng, nó đặc biệt quan trọng và cần phải kiểm soát tốt nó để có được những gì mình mong muốn. Chúc các bạn xây dựng chiến lược thật tốt, kiểm soát tốt tâm lý và đạt được những kỳ vọng của mình.