Khám phá 15 giai đoạn tâm lý giao dịch thị trường sẽ giúp bạn nhận ra mình đang ở đâu. Từ đó, có thể dễ dàng điều chỉnh tâm lý để đạt được các khoản đầu tư tốt nhất.
Tâm lý giao dịch thị trường được xem là thước đo của thành công. Một nhà đầu tư có tâm lý tốt sẽ dễ dàng quản lý các khoản đầu tư. Thua lỗ cũng sẽ được hạn chế tối đa. Theo các chuyên gia tâm lý phân tích thị trường, mỗi nhà đầu tư sẽ trải qua 15 cung bậc giai đoạn cảm xúc. Các cung bậc sẽ di chuyển theo một biểu đồ cụ thể và lặp lại mang tính hệ thống.
Trong bài viết này
Lạc quan – Tâm lý giao dịch thị trường khi mới bắt đầu
Ngay khi mới bước chân vào thị trường, đây là tâm lý chung của trader. Rất nhiều người chọn đầu tư tài chính online vì lạc quan về thị trường. Họ cho rằng thị trường rất đơn giản, dễ đầu tư. Cách thức tham gia cũng vô cùng dễ chịu và không cần quá nhiều vốn.
Triển vọng về một tương lai tích cực, nhiều tiền khiến chúng ta có tâm lý phấn chấn. Và đó chính là động lực đầu tiên để chúng ta bắt đầu đầu tư. Và đây chính là trạng thái tâm lý giao dịch thị trường đầu tiên mà bất cứ trader nào mới tham gia thị trường đều có.
Niềm tin
Niềm tin được khởi tạo sau khi bạn trade thắng một vị thế. Hoặc bạn liên tục trade thắng và có được khoản lợi nhuận hấp dẫn. Lúc này, trader sẽ có cái nhìn cụ thể hơn về thị trường. Bạn tưởng tượng và kỳ vọng rằng nó sẽ mang đến cho bạn lợi nhuận như ý.
Lúc này, chính ý tưởng này sẽ khiến bạn có quyết tâm dồn thêm vốn vào thị trường. Đây cũng chính là giai đoạn tâm lý quan trọng. Và nó không chỉ là chìa khóa để trader tự tin hơn. Nó còn là chìa khóa để các sàn giao dịch lừa đảo có cơ hội lộng hành. Sau khi “thả” cho trader thắng vài giao dịch để họ tin tưởng. Lúc đó, các trader sẽ có thêm tự tin để xuống tiền. Và đó chính là thời điểm thu lộc của những kẻ lừa.
Tâm lý giao dịch thị trường với giai đoạn cảm xúc thăng hoa
Cảm xúc thăng hoa sẽ đến ngay sau giai đoạn tin tưởng. Lúc này, các nhà đầu tư đang tự tin thái quá vào bản thân. Họ cho rằng bản thân mình là một nhà đầu tư thông minh. Họ thấy mình sở hữu những mánh khóe tốt nhất để thành công.
Thậm chí, một bộ phận có tâm lý giao dịch thị trường rằng thị trường sinh ra để dành cho họ. Và họ ngạc nhiên vì sao lại có nhiều người cho rằng đầu tư online dễ thua lỗ.
Hưng phấn và thỏa mãn – trạng thái tâm lý giao dịch thị trường dễ dẫn đến rủi ro
Ở giai đoạn tâm lý này, mức rủi ro thị trường sẽ ở mức cao nhất. Nhà đầu tư nhận thấy rằng mọi giao dịch của mình đều sinh ra lợi nhuận. Thậm chí, lợi nhuận đến rất nhanh, rất dễ dàng. Khi đó, họ sẽ tạm thời quên đi những rủi ro. Họ bắt đầu nghĩ rằng mọi giao dịch đều sẽ có lợi nhuận.
Và quá trình chết chóc sẽ phát sinh từ kiểu tâm lý này. Không kiểm soát được cảm xúc bản thân sẽ khiến trader trả giá về sau.
Lo lắng
Ngay lần giao dịch thất bại đầu tiên, trader phát sinh tâm lý lo lắng. Tức là thị trường lúc này đang đi ngược với tâm lý chủ quan của nhà đầu tư. Khi đó, bạn có thể chưa xác lập vị thế. Bạn đang trong trạng thái khá lo lắng, và kỳ vọng rằng mọi thứ sẽ ổn như mong muốn.
Từ chối – Tâm lý giao dịch thị trường nguy hiểm
Trạng thái tâm lý này xuất hiện khi thị trường tiếp tục ngược hướng kỳ vọng. Lúc này, nhiều trader khá hoang mang, không biết nên phản ứng thế nào. Từ sự lo lắng, bạn bắt đầu quay sang chối bỏ.
Bạn cho rằng mình đang chọn sai sản phẩm để giao dịch. Bạn đang cho rằng thị trường mà chúng ta tham gia thật sự tồi tệ. Sự trượt dài trong các cảm xúc tiêu cực chi phối nhà đầu tư. Và không nhiều người có đủ tỉnh táo để cắt lỗ khi đạt đến trạng thái tâm lý này.
Sợ hãi – tâm lý khi thị trường đang có biến động lớn
Từ trạng thái từ chối và hoang mang, bạn đang sợ hãi. Lúc này, bạn đã tin tưởng rằng bạn đã thực sự đi vào chỗ chết. Bạn cảm thấy những gì bạn chọn đang không đứng về phía bạn. Bạn tắt mọi hy vọng về khoản lợi nhuận có thể có được.
Tâm trạng sợ hãi là một kiểu tâm lý giao dịch thị trường độc hại Theo các chuyên gia, khi bạn sợ hãi, bạn sẽ không còn năng lượng để tìm kiếm cơ hội. Bạn cũng sẽ ngay lập tức co cứng các khoản đầu tư của mình. Và khi không nhanh chóng ứng biến cắt lỗ, chắc chắn bạn sẽ mất tiền.
Tuyệt vọng
Trạng thái tuyệt vọng sẽ đến ngay sau sự sợ hãi. Bạn đã không biết nên làm thế nào với khoản đầu tư của mình. Thậm chí, bạn quay sang tự trách ngược bản thân mình.
Lúc này, tâm lý chung của nhiều nhà đầu tư là chỉ cầu nguyện và cầu nguyện. Tuy nhiên, hy vọng, cầu nguyện, phép màu đều không phải là giải pháp. Vì thị trường đầu tư tài chính sẽ rất khắc nghiệt. Nó không có chỗ cho những gì mà bạn đang ảo tưởng. Nó diễn ra là chính nó. Và nếu muốn thành công, điều duy nhất là bạn phải vượt qua được những trạng thái tâm lý tiêu cực nơi mình.
Hoảng loạn
Bước diễn biến tâm lý giao dịch thị trường tiếp theo chính là sự hoảng loạn. Lúc này, trader đã bị thua lỗ trong vị thế vừa thiết lập. Thậm chí, vì tâm lý thiếu sự ổn định trước đó mà bạn bị thua lỗ nặng nề.
Lúc này, bạn cảm thấy mình sẽ từ bỏ thị trường. Bạn cạn kiệt các ý tưởng đầu tư và cảm thấy vô cùng mệt mỏi. Niềm tin chiến thắng biến mất. Thay vào đó là nỗi đau của sự mất mát tài sản. Những nhịp cảm xúc này lấn át tâm lý của bạn khiến bạn khó thở. Bạn cảm thấy mình đang bị bóp nghẹt trong chính hướng đi mà mình đã đặt ra.
Xem xét lại tài sản – Tâm lý giao dịch thị trường giai đoạn khủng hoảng
Sau khi hoảng loạn và có thời gian để bình tâm, trader sẽ bắt đầu xem xét lại tài sản của mình. Bạn thống kê các thua lỗ. Bạn cân nhắc lại số vốn mình đang có. Bạn đang cho rằng danh mục đầu tư của mình đang trượt dài. Và bạn cân nhắc xem mình có nên tiếp tục đầu tư hay không.
Tức giận
Khi đã bình tĩnh trở lại, trader sẽ chuyển từ trạng thái tâm lý giận mình sang trách người. Lúc này, bạn sẽ thấy rằng thị trường tài chính mà bạn đầu tư rất rõ ràng và minh bạch. Theo đúng nguyên lý thì nó sẽ đi như hướng mà bạn phân tích. Vậy thì tại sao nó lại đổi chiều? Những thế lực nào đang kiểm soát thị trường và vì sao họ để tình hình trở nên tồi tệ?
Thậm chí, khi mất mát quá nhiều, bạn còn có trạng thái trách ngược. Ví dụ như: Tại thằng ABC mà mình mới tham gia đầu tư. Do con XYZ dụ dỗ nên mình mới mất tiền như thế này. Nói chung, bạn đang trong trạng thái tâm lý giao dịch thị trường là đổ lỗi và trách hờn. Cả thế giới!
Chán nản
Sau khi tức giận mỏi người, bạn sẽ lại buông xuôi và chán nản. Chán nản là một giai đoạn trong biểu đồ tâm lý giao dịch thị trường mà ai cũng sẽ trải qua. Bạn sẽ trách mình quá ngu nên mới tham gia đầu tư. Bạn không muốn tiếp tục đầu tư nữa. Bạn đang thả trôi mình và mãi nghĩ về những gì đã mất.
Thế nhưng, có một thực tế khá phũ mà bạn không biết. Khi bạn đạt đến trạng thái tâm lý chán nản, thị trường cũng đã đi một vòng chuyển động. Và giai đoạn này lại là giai đoạn tốt nhất để bạn xuống lệnh. Bỏ qua cơ hội này chỉ vì bạn không kiểm soát được tâm lý của mình. Đó thực sự là một nuối tiếc lớn. Và đó cũng là lý do vì sao chúng tôi luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của kiểm soát tâm lý giao dịch.
Mất niềm tin
Lúc này, sự hụt hẫng trong bạn đã quá lớn. Tâm lý giao dịch thị trường với những ai mất niềm tin sẽ là suy nghĩ tiêu cực. Bạn nghĩ rằng mình sẽ từ bỏ đầu tư. Mình sẽ không tin tưởng vào thị trường nữa và không rót tiền vào nữa.
Bạn cũng sẽ có những cảm xúc tự vấn bản thân chi tiết hơn. Tập trung vào chính mình và ít đổ lỗi hơn.
Nghi ngờ
Đến giai đoạn này, thị trường đang có dấu hiệu phục hồi. Các tín hiệu trên biểu đồ cho thấy mọi thứ đang dần khởi sắc. Tuy nhiên, vết thương lòng của bạn vẫn còn đó. Do đó, bạn thận trọng hơn, tỏ ra nghi ngờ mọi thứ. Bạn cho rằng các tín hiệu sẽ chỉ là một cái bẫy.
Thật đáng tiếc cho các nhà đầu tư vì đã bỏ qua những cơ hội vàng để trading. Tâm lý giao dịch thị trường giai đoạn này sẽ áp đảo những gì bạn nhìn thấy. Do đó, bạn sẽ không nhìn ra được sự tươi sáng của tương lai trước mặt.
Hy vọng
Diễn biến tâm lý giao dịch thị trường cuối cùng của một chu kỳ đầu tư. Bạn đã đủ tỉnh táo để nhận ra thị trường đang chuyển động theo kỳ vọng quá khứ của mình. Và lúc này, bạn đã sẵn sàng để tìm kiếm cơ hội tiếp theo.
Lúc này, khi đã trải qua một biểu đồ tâm trạng và cảm xúc, bạn sẽ tự tại hơn. Bạn sẽ có được cái nhìn sâu sắc hơn về trạng thái tâm lý của mình. Và chắc chắn trong vòng quay tiếp theo, bạn sẽ tỉnh táo hơn. Đó chính là những gì mà bạn nên làm.
Và ngay sau trạng thái hy vọng, bạn sẽ lại lạc quan, xây dựng niềm tin. Vòng xoay tâm lý cứ thế lặp lại. Nhưng là một nhà đầu tư bản lĩnh thì qua mỗi đợt đầu tư bạn sẽ có thêm nhiều kinh nghiệm. Không chỉ là kinh nghiệm trading. Đó còn là kinh nghiệm kiểm soát tâm lý giao dịch. Lúc đó, mọi chuyện sẽ trở nên thuận lợi và đơn giản hơn nhiều.
Kết luận
Chúng ta đã tìm hiểu 15 giai đoạn diễn biến tâm lý giao dịch thị trường. Có thể thấy, tâm lý mang tính quyết định đến hành động của bạn. Khi bạn có đủ bản lĩnh và tự tin, bạn sẽ thành công. Còn nếu mãi để cảm xúc chi phối, dù trader nhiều năm bạn cũng khó có sự bứt phá như ý.
